Gdy tylko temperatura za oknem zaczyna przekraczać granice komfortu, wiele osób sięga po klimatyzację – czy to dla ochłody latem, czy dla dogrzania pomieszczeń zimą. Ale zaraz potem pojawia się pytanie: ile prądu to właściwie zużywa? W końcu rachunki nie płacą się same, a urządzenia pracujące godzinami mogą znacząco wpłynąć na miesięczne koszty energii. W tym artykule pokażę Ci na przykładach, jak wygląda zużycie prądu przez klimatyzatory typu split i multisplit, zarówno w trybie chłodzenia, jak i grzania. Sprawdzimy też, dlaczego warunki zewnętrzne mają tu większe znaczenie, niż mogłoby się wydawać.

Zużycie energii w trybie chłodzenia – od teorii do praktyki

Tryb chłodzenia to coś, z czego korzystamy głównie w sezonie letnim. Standardowy klimatyzator typu split o mocy chłodniczej 3,5 kW (czyli idealny do pomieszczenia ok. 30–40 m²) pobiera średnio od 0,8 do 1,2 kWh na godzinę pracy. Oczywiście wiele zależy od modelu, klasy energetycznej i ustawień temperatury. Jeśli używasz go przez 5 godzin dziennie przez cały sierpień, łączne zużycie może wynieść od 120 do 180 kWh. Przy aktualnych cenach prądu oznacza to miesięczny koszt rzędu 100–150 zł.

W przypadku jednostek multisplit, czyli takich, które obsługują kilka pomieszczeń jednocześnie, zużycie wzrasta proporcjonalnie do liczby jednostek wewnętrznych i ich intensywności pracy. Warto pamiętać, że klimatyzator działa pulsacyjnie – sprężarka nie pracuje cały czas na pełnej mocy. W nowoczesnych urządzeniach inwerterowych zużycie energii jest optymalizowane, a po osiągnięciu zadanej temperatury zapotrzebowanie na prąd może spaść nawet o połowę. Jeśli chcesz zagłębić się w konkretnych danych i przykładach zużycia, zajrzyj na:
https://www.aircon.panasonic.eu/PL_pl/blog/ile-pradu-zuzywa-klimatyzator-analiza-zuzycia-energii/ – znajdziesz tam ciekawe porównania i praktyczne porady.

Ogrzewanie klimatyzatorem – czy to się opłaca?

Tryb grzania w klimatyzatorach działa na tej samej zasadzie co pompa ciepła powietrze–powietrze. To znaczy, że urządzenie pobiera ciepło z zewnątrz i oddaje je do wnętrza. Działa to bardzo efektywnie – szczególnie wiosną i jesienią, gdy temperatury nie spadają drastycznie. Dla tej samej jednostki split 3,5 kW, zużycie w trybie grzania może wynosić około 0,9–1,5 kWh na godzinę, w zależności od temperatury zewnętrznej.

Co ciekawe, im cieplej na zewnątrz, tym lepiej działa klimatyzator jako źródło ciepła. Ale gdy temperatura spada poniżej zera, jego sprawność też leci w dół. Wtedy COP (czyli stosunek ilości wyprodukowanego ciepła do pobranej energii) może spaść z 4 do 2, a to oznacza, że zużycie prądu rośnie dwukrotnie. Dla osób ogrzewających dom klimatyzacją przez całą zimę, może to oznaczać miesięczne zużycie przekraczające 400 kWh – zwłaszcza jeśli dom jest słabo ocieplony. W dobrze zaizolowanych budynkach sezonowy koszt ogrzewania klimatyzacją może być niższy niż w przypadku kotła gazowego.

Co wpływa na zużycie prądu – nie tylko ustawienia

Chociaż to Ty decydujesz, na jaką temperaturę ustawisz klimatyzator, nie wszystko masz pod kontrolą. Jednym z największych „niewidzialnych” czynników wpływających na zużycie energii jest jakość izolacji pomieszczenia. Jeśli zimne powietrze latem lub ciepłe zimą ucieka przez nieszczelne okna czy słabo ocieplone ściany, urządzenie musi pracować dłużej i intensywniej, by utrzymać komfort.

Drugi ważny czynnik to wilgotność powietrza. Im wyższa, tym więcej energii potrzeba, by ją obniżyć – a klimatyzator, zanim zacznie chłodzić, najpierw osusza powietrze. W pomieszczeniach o dużej ekspozycji na słońce lub bez rolet zużycie prądu też będzie wyższe. Warto więc pamiętać o prostych nawykach – zasłanianie okien, zamykanie drzwi między pomieszczeniami czy unikanie „ekstremalnych” ustawień temperatury może naprawdę wpłynąć na rachunki. Również regularne czyszczenie filtrów i serwisowanie jednostki wewnętrznej pomaga utrzymać efektywność na dobrym poziomie.

Split czy multisplit – co wybierać, by nie przepłacać?

Decydując się na klimatyzację, warto dobrze przemyśleć, ile pomieszczeń chcesz chłodzić lub ogrzewać. Systemy split z jedną jednostką zewnętrzną i jedną wewnętrzną są idealne do pojedynczych pomieszczeń. Mają niskie zużycie prądu, a ich instalacja jest szybka i stosunkowo tania. Multisplity, czyli konfiguracje z jedną jednostką zewnętrzną i wieloma wewnętrznymi, sprawdzą się w większych domach, ale ich efektywność zależy od tego, jak i kiedy są używane.

Jeśli wszystkie jednostki pracują jednocześnie, zużycie energii będzie proporcjonalnie wyższe, ale nadal niższe niż w przypadku kilku niezależnych splitów. Problem zaczyna się wtedy, gdy multisplit działa w sposób niezrównoważony – np. jedna jednostka w salonie grzeje, druga w sypialni chłodzi. Wtedy całość działa mniej efektywnie. Dlatego planując instalację, warto zwrócić uwagę nie tylko na moc klimatyzatora, ale też na sposób użytkowania domu. Dobrze dobrane urządzenie może zużywać nawet o 30% mniej energii niż źle dopasowany zestaw.

Co warto zapamiętać przed zakupem klimatyzatora

Klimatyzator może być świetnym rozwiązaniem zarówno latem, jak i zimą – pod warunkiem, że wiesz, czego się spodziewać po jego pracy. W trybie chłodzenia zużycie prądu jest stosunkowo niskie, zwłaszcza przy nowoczesnych urządzeniach inwerterowych. Tryb grzania jest bardziej wymagający, ale przy umiarkowanych temperaturach na zewnątrz potrafi być bardzo efektywny. Najwięcej zależy od tego, jak dobrze Twój dom zatrzymuje ciepło lub chłód, oraz jak ustawisz system.

Zanim więc kupisz klimatyzator, dobrze sprawdź nie tylko jego moc, ale i realne zużycie energii przy różnych warunkach pracy. Dzięki temu nie tylko zyskasz komfort, ale też nie zdziwisz się przy pierwszym rachunku za prąd.